Εις, δύο τρεις: ο δε δη τέταρτος πού;

Οι ποιητές περιγράφουν την ωραία γυναίκα με τρία χρώματα συν ένα τέταρτο. Αυτό το σχήμα, μεταξύ τριάδας και τετράδας, διαμορφώνεται στην ελληνιστική περίοδο, εξαπλώνεται, με κάποιες εδώ κι εκεί παρεκκλίσεις, στον χριστιανικό Μεσαίωνα και καταρρέει με τον Don Giovanni και τη γένεση της νεότερης επιστήμης τον 17ο–18ο αιώνα, οπότε η έδρα της ψυχής μετατίθεται από την καρδιά στον εγκέφαλο.

Οι βασικοί άξονες της πραγμάτευσης είναι δύο. Ο πρώτος αφορά τον διεπιστημονικό χαρακτήρα του συστήματος του τόπου. Ο τόπος είναι κοινός, καθώς σ’ αυτόν συμβάλλονται τρόποι σκέψης που κατά κανόνα είναι διαχωρισμένοι στη σημερινή παιδεία, και γι’ αυτό δεν μπορεί να τον συλλάβει το εξειδικευμένο μάτι. Ο άλλος άξονας αφορά τον αρχετυπικό χαρακτήρα του συστήματος, δηλαδή ουσιαστικά τις σχέσεις που ο τόπος της καλλονής διατηρεί με το δόγμα της Τριάδας. Κάθε στοχασμός πάνω στην ομορφιά δεν μπορεί παρά να είναι, τελικά, θεολογικός.

O Massimo Peri είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Πάδοβας.